رابطه طبقه بندی خاکها و سطوح ژئومورفیکی در منطقه شمال ایران

منطقه مورد مطالعه در ناحیه مرطوب و معتدل شمال ایران واقع شده است . این منطقه بوسعت 88000 هکتار از اراضی ساحلی دریای خزر و از جنوب محدود به تپه ماهورهای شمالی سلسله جبال البرز بوده و دریای خزر د رقسمت شمال آن واقع شده است . سه واحد فیزیوگرافی شامل دشت رسوبی دامنه ای، دشت رسوبی رودخانه ای، و شنهای ساحلی براساس بررسیهای صحرائی مثل درجه شیب ، تجمع رسوبات در دشتهای پست تر و اثر امواج دریای خزر در منطقه مشخص و مجزا شده است . نقشه های جنگلبانی منطقه با مقیاس 1.12000 برای این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است . کلا" تعداد 192 پروفیل مشتمل بر 46 پروفیل در دشت رسوبی دامنه ای، 132 پروفیل در دشت رسوبی رودخانه ای، و 14 پروفیل در شنهای ساحلی براساس مطالعه صحرائی اجمالی مورد مطالعه قرار گرفته است . بمنظور بررسی طبقه بندی صحیح این پروفیلها و کاربرد استانداردهای طبقه بندی جدید آمریکائی، فقط 25 پروفیل از سرتاسر منطقه مورد مطالعه، براساس اطلاعات آزمایشگاهی و صحرائی موجود انتخاب شدند. این پروفیلها شامل 8 پروفیل در دشت رسوبی دامنه ای، 15 پروفیل در دشت رسوبی رودخانه ای، و 2 پروفیل در شنهای ساحلی بوده و سعی شده است که نمونه ها بارز و روشنگر تمامی منطقه باشند. برای طبقه بندی این خاکها، مشخصات مورفیولوژیکی شامل عمق خاک ، ضخامت افق، نوع افق، بافت ، ساختمان، رنگ ، پایداری، پراکنش ماتلینگ (لکه های مقوطه)، گلیزه، عمق سفره آب زیرزمینی، پوشش رس و همچنین اطلاعات آزمایشگاهی شامل تجزیه مکانیکی خاک ، قابلیت هدایت الکتریکی، واکنش خاک ، درصد کربن آلی، قابلیت تعویض یونی، و درصد اشباع بازی تعیین و مورد استفاده قرار گرفته است . ارقام 13 ساله هواشناسی منطقه مورد مطالعه از سه ایستگاه جمع آوری و رژیمهای حرارتی و رطوبتی براساس این ارقام تخمین زده شده است . برای طبقه بندی خاکها براساس طبقه بندی جدید امریکائی خصوصیات مشخصه خاکها مثل وجود لایه های سطحی umbric , ochric , mollic و همچنین لایه های تحتانی argillic و cambic برای طبقه بندی در رده های بالا و همچنین رژیم حرارتی، بافت ، واکنش خاک ، عمق خاک و نیز مینرالوژی خاک بمنظور طبقه بندی فامیل خاک مورد ارزیابی و استفاده قرار گرفته است . با در نظر گرفتن کارتهای تشریح خاک که در صحرا تهیه شده و ارزیابی دقیق آنها هر پدان براساس روش استاندار usda soil taxonomy طبقه بندی گردید. براساس مطالعات انجام شده، خاکهای منطقه به چهار رده، alfisol , mollisol , inceptisol , entisol طبقه بندی شده اند. نتایج این طبقه بندی برای سه واحد فیزیوگرافی مطالعه شده به قرار زیر است : با در نظر گرفتن 8 پدان (pedon) مطالعه شده در دشت رسوبی دامنه ای سه تا از آنها به typic haplumbrept، یکی fluventic haplumbrept یک fluventic eutrochrept یک typic humaquept، یک mollic glossudalf و یکی به aquic hapludoll طبقه بندی شده اند. با در نظر گرفتن 15 پدان (pedon) مطالعه شده در دشت رسوبی رودخانه ای چهار تا از آنها به mollic haplaquept سه تا aquollic udifluvent دوتا typic haplaquept، یک fluventic haplumbrept یک eutrochrept mollic-fluventic، یک typic udorthent یک fluventic hapludoll و یکی به fluvaquentic hapludoll طبقه بندی شده اند. با در نظر گرفتن 1 پدان (pedon) مطالعه شده در شنهای ساحلی یکی از آنها به typic udipsamment و یکی به aquic udipsamment طبقه بندی شده اند. نتایج بالا با نتایج صحرائی موسسه خاکشناسی مقایسه و مورد بحث قرار گرفته است .